GELUIDSOVERLAST HAVEN AANPAKKEN
Met deze actie willen we maatregelen bespreken om op korte termijn het nachtelijk lawaai te verminderen in onze polders en woongebieden. De geluidsoverlast in de haven betreft zaken zoals de overslag van containers, het aanmeren van de vrachtschepen en het geluid dat machines als kranen, scheepsmotoren, stroomgeneratoren en vorkheftrucks produceren. Meestal wordt er dag en nacht gewerkt.
Decibellen
De eenheid waarmee de hoeveelheid geluid objectief kan worden gemeten is de decibel. Vaak wordt bij het meten een zogenaamd A-filter gebruikt. Dit filter zorgt ervoor dat de meetapparatuur dezelfde intensiteit registreert als het menselijk oor. Als een A-filter is gebruikt worden de decibellen op de volgende manier opgeschreven: dB(A). De decibel is een logaritmische eenheid, dit betekent dat je aantallen decibellen niet bij elkaar op kunt tellen: iedere verdubbeling van het aantal zelfde geluidsbronnen geeft een toename van drie dB(A). Dus twee stofzuigers van ieder 70 dB(A) maken samen geen 140 dB(A), maar 73 dB(A). Omgekeerd levert een halvering van het aantal geluidsbronnen van dezelfde intensiteit slechts een daling op van drie dB(A). Het onderstaande overzicht geeft weer hoeveel geluid er door een aantal bronnen geproduceerd wordt.
- bladgeritsel 20 dB(A)
- rustige kamer 40
- normaal gesprek 60
- lawaai in drukke straat 80
- groot symfonie-orkest 100
- pijngrens 120
- straalvliegtuig op 25 meter 140
Geluid meten
Om vast te stellen of er sprake is van geluidsoverlast moet de sterkte van het geluid gemeten worden. Dat gebeurt met behulp van een decibelmeter. Het meten van de geluidsbelasting gebeurt meestal niet door particulieren zelf, maar door gespecialiseerde bureaus. Als er sprake is van overlast door bedrijven zal de gemeente vaak de meting doen.
Bedrijven
In de omgevingsvergunning van bedrijven staan voorschriften die geluidsoverlast moeten voorkomen of inperken. Bedrijven die niet vergunningplichtig zijn moeten meestal voldoen aan algemene regels. Meestal is dit voorschrift onderverdeeld in een norm voor de dag-, de avond- en de nachtperiode. Daarnaast moet in de milieuvergunning een norm zijn opgenomen voor het equivalente geluidsniveau. Dat is de gemiddelde hoeveelheid geluid gedurende de gehele periode.
Ten slotte spreekt de vergunning meestal ook over het hoogst toegestane geluidsniveau. Als vanuit een bedrijf eens in het half uur een zware vrachtauto met veel geraas optrekt zal het geluid van de motor nauwelijks invloed hebben op de equivalente geluidsnorm. Immers, de vrachtauto is al na een minuutje verdwenen en dan keert de rust weer. Juist voor deze korte, maar zeer lawaaiige momenten moet in de vergunning dan ook de maximale geluidsnorm worden opgenomen. In de regeling waarin bepalingen staan over de toegestane geluidbelasting vanuit bedrijven, de circulaire Industrielawaai, staan onder andere geluidsnormen opgenomen waarnaar het bedrijf moet streven.
Bedrijfsterreinen en geluidszones
Om de overlast door geluidshinder vanuit industrieterreinen te beperken kan er een geluidszone worden vastgesteld. Dat hoeft alleen als er zich op dat industrieterrein bedrijven bevinden die veel lawaai produceren. Dus niet bij alle industrieterreinen! Een geluidszone is een gebied rond de bron van het geluid, waarbinnen extra aandacht is voor geluidwerende maatregelen. De zone rond een industrieterrein wordt bepaald door de zogenaamde 55 dB(A) contour.
Laagfrequentie geluid, wtf?
Naar schatting zo’n 2,5% van de bevolking is in staat deze frequentie waar te nemen. Wel is duidelijk dat de impact ernstig van aard kan zijn op zowel lichamelijk, geestelijk, emotioneel, sociaal en maatschappelijk gebied.
Met ‘gewoon’ omgevingsgeluid kunnen mensen in de omgeving de ervaren stress begrijpen, ook al ervaart men zelf geen of minder overlast. Veel gecompliceerder is het over het algemeen met stress door laagfrequent geluid (LFg).
Als men een klacht indient bij de betrokken autoriteiten, wordt daar niet altijd serieus op gereageerd en indien wel, wordt door geluidmetingen niet altijd even duidelijk aangetoond waar de bron te vinden is . Dit heeft vaak tot gevolg dat de betrokkene steeds sterker geobsedeerd raakt door het laagfrequente geluid, en steeds slechter gaat functioneren, hetgeen tot uiting komt in gebrek aan concentratie, gezondheidsklachten zoals hoofdpijn, depressieve gevoelens, slapeloosheid.
Juist omdat lang niet iedereen LFg kan horen of voelen, worden gehinderden niet altijd serieus genomen. Het wordt daarom ook wel stil geluid genoemd. Wanneer mensen last hebben van een geluid dat anderen niet waarnemen, denkt de omgeving al snel aan psychische oorzaken. Net zoals bij moeilijk te verklaren lichamelijke klachten de oorzaak tussen de oren wordt gezocht. Dat anderen laagfrequent geluid niet altijd waarnemen, kan leiden tot extra psychische spanning bij LFg-gehinderden.
Wat men hoort, voelt of hinderlijk vindt, is voor iedereen verschillend. De klachten bij LFg zijn veelal ingrijpender dan bij ander geluid. ‘Gewone’ geluidshinder went vaak, laagfrequent geluid meestal niet. Integendeel, gehinderden worden zich steeds meer bewust van de lage tonen. Dit leidt uiteindelijk tot vermoeidheid, uitputting en stress.
Als u overlast heeft van laagfrequent geluid, maak er in ieder geval melding van bij de milieudienst en laat het niet bij één melding zitten. U bent in ieder geval slachtoffer en dient serieus genomen te worden!
VLAREM II
Onderstaande tabel toont de milieu kwaliteitsnormen opgenomen van VLAREM II voor geluid in open lucht enbinnenshuis. Men kan ze zien als een soort richtwaarden voor een aanvaardbaar geluidsniveau in de buitenomgeving. De milieukwaliteitsnormen zijn afhankelijk van de bestemming van het gebied, zoals aangeduid op de bestemmingsplannen (gewestplannen, bijzondere plannen van aanleg) en van de periode van de dag (dag/avond/nacht).
| GEBIED - geluid in open lucht | MILIEUKWALITEITSNORMEN (LA95,1h) / RICHTWAARDEN (Lday/Lev/Lnight) | ||
|---|---|---|---|
| overdag 7u-19u | 's avonds 19u-22u | 's nachts 22u-7u |
|
| 1° Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie | 40 | 35 | 30 |
| 2° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van industriegebieden niet vermeld sub 3° of van gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen | 50 | 45 | 45 |
| 3° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en kleine en middelgrote ondernemingen, van dienstverleningsgebieden of van ontginningsgebieden, tijdens de ontginning | 50 | 45 | 40 |
| 4° Woongebieden | 45 | 40 | 35 |
| 5° Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden tijdens de ontginning | 60 | 55 | 55 |
| 5bis° Agrarische gebieden | 45 | 55 | 55 |
| 6° Recreatiegebieden uitgezonderd gebieden voor verblijfsrecreatie | 50 | 45 | 40 |
| 7° Alle andere gebieden, uitgezonderd: bufferzones, militaire domeinen en deze waarvoor in bijzondere besluiten richtwaarden worden vastgesteld | 45 | 40 | 35 |
| 8° Bufferzones | 55 | 50 | 50 |
| 9° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m gelegen van voor grondwinning bestemde ontginningsgebieden tijdens de ontginning | 55 | 50 | 45 |
| GEBIED - binnenshuis | RICHTWAARDEN IN dB(A) VOOR GELUID BINNENSHUIS | ||
|---|---|---|---|
| overdag 7u-19u | 's avonds 19u-22u | 's nachts 22u-7u |
|
| 1° Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie | 30 | 25 | 25 |
| 2° Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden tijdens de ontginning | 36 | 31 | 31 |
| 3° Woongebieden en alle andere gebieden uitgezonderd deze sub 1° en sub 2° | 33 | 28 | 28 |
Metingen
Zelf heb ik in 2018 bijna een jaar lang decibel metingen uitgevoerd ’s nachts om 3u. De decibel opnames is met een app gebeurt en kalibratie met een bekend signaal, dwz. vergelijking van gemeten geluidsniveau met een bekend niveau, en daarop wordt gevoeligheid aangepast. De resultaten worden dan aanzienlijk betrouwbaar en het meetresultaat geeft een indruk van het optredende geluidsniveau. was er gemiddeld 13 dagen per maand een overtreding op Vlarem II (zie tabel hiernaast).
Op basis van deze resultaten heeft de milieudienst van Beveren in 2018 – 2019 bijna een jaar lang een gekalibreerd meettoestel op ons dak geplaatst.
Na drie maanden bleek echter dat het toestel niet werkte en geen gegevens doorzond naar hun systeem. Dit vernam ik toen ik informeerde naar de eerste resultaten. Enfin, de milieudienst heeft een nieuw toestel geplaatst en ongeveer zeven maanden metingen gedaan, tot juli 2019. Na een tijdje was ik toch nieuwsgierig naar de resultaten.
Groot was mijn verwondering toen ik vernam van de milieudienst dat er nog geen resultaten bekend waren omdat het teveel werk is om de metingen te analyseren en zij eigenlijk ook niet de juiste expertise beschikken. Mij lijkt het heel duidelijk waar het geluid vandaan komt. Daar zijn geen ingewikkelde analyses voor nodig.
In 2020 is de situatie nog verslechterd. Nu zitten we makkelijk aan 20 dagen overlast/overschrijding Vlarem II per maand en de decibels zijn ook toegenomen. Meermaals meet ik ’s nachts 62 dB buiten en 40 dB binnenshuis.
Geluidmeetnet in haven Rotterdam
In de haven van Rotterdam wordt er met een innovatieve meettechniek en een bewonerspanel de geluidbronnen in kaart gebracht.
Het geluidmeetnet is mee ontwikkeld door Universiteit Gent, een unieke combinatie van een geavanceerde meettechniek, verschillende opstellingen van rijen microfoons, meteorologische modellen en schaalgrootte. Een jaar lang is er gemeten. Dit allemaal bij elkaar is niet eerder vertoond in de wereld.
Een bewonerspanel gaf aan wanneer en in welke mate geluidhinder werd ondervonden. De gegevens van het meetnet zijn gekoppeld aan deze hinderregistraties. Hierdoor werd duidelijk bij welke geluidbronnen maatregelen effectief kunnen zijn om de geluidhinder in de gemeentes te verminderen.
De resultaten van geluidmeetnet vormden een goede basis om de dialoog aan te gaan met de broneigenaren over de mogelijkheden voor geluidreductie aan (of bij) de bron.